Uproszczenie uprawy prowadzi do zmniejszenia emisji CO2 (West & Marland 2002), które w naszych warunkach glebowo-agrotechnicznych można ocenić na ok. 15% , tj. 1350 kg CO2·ha-1 rocznie. Emisja N2O z gleby w tradycyjnym systemie uprawy i bezorkowym utrzymywała się na podobnym poziomie. Wskazuje to na ograniczony wpływ zagęszczenia gleby (w systemie uprawy bezorkowej) na emisję N2O. Jest to o tyle zrozumiałe, że przy charakterystyce wilgotności gleb mineralnych w Polsce można uznać że dominującym procesem produkcji N2O w glebie jest proces nitryfikacji, a nie denitryfikacji. Dodatkowo wprowadzenie uprawa bezorkowej zmniejsza o 60,5% zużycie paliw pędnych i tym samym emisję CO2 i N2O (Czarnocki 2013, Pawlak 2012, Czarnocki & Starczewski 2008). Uwzględniając wyniki badań Niemieckiego Instytutu Badania Gospodarki szacującego emisję CO2 ze spalania 1 l oleju napędowego na 2,64 kg CO2 można obliczyć, że w tradycyjnym systemie uprawy zbóż ozimych emisja gazu wynosi ok. 110,88 kg CO2·ha-1, a w systemie bezorkowym zaledwie 43,8 kg CO2·ha-1. Proponuje się wdrożenie praktyki polegającej na uprawie bezorkowej gleb.
Potencjał redukcyjny GHG
Ocenia się, ze wdrożenie praktyki może zmniejszyć emisję CO2 z gleby o 36% oraz emisję CO2 związaną ze zużyciem paliw pędnych o 60%
Ocena potencjału redukcji:
10-30%.
Koszty wdrożenia
Brak danych.
Możliwość aplikacji
Aktualnie praktyka trudna do wdrożenia – mogą istnieć określone problemy z wdrożeniem rozwiązania ze względu na brak wyposażenia gospodarstw w siewniki i agregaty do siewu w technologii bezorkowej.
W przyszłości łatwa do wdrożenia – po doposażeniu gospodarstw w siewniki do siewu bezpośredniego z możliwością równoczesnego zlokalizowanego wysiewu nawozów NPK.
Docelowy typ gospodarstw
Gospodarstwa wielkoobszarowe, ok. 40% gospodarstw, globalnie do 10% gospodarstw.
Pozytywne Konsekwencje wdrożenia
- Ograniczenie emisji CO2 w produkcji przede wszystkim zbóż i kukurydzy.
- Zwiększenie zawartości próchnicy glebowej w konsekwencji sekwestracji węgla w glebie- poprawa żyzności gleby.
- Zmniejszenie zużycia nawozów mineralnych w precyzyjnym siewie zlokalizowanym łącznie z zasiewem roślin zbożowych.
- Zmniejszenie nakładów i robocizny na uprawę roli.
- Zwiększenie konkurencyjności rodzimych producentów rolnych.
- Rozwój rodzimej branży producentów maszyn rolniczych.
- Rozwój rodzimego przemysłu chemicznego – producentów nawozów mineralnych NPK dostosowanych do wymogów siewu zlokalizowanego (typu supergranule).
- Rozwój sektora doradztwa rolniczego i obsługi rolnictwa.
Negatywne Konsekwencje wdrożenia
- Zmniejszenie plonu roślin – (od nieznacznego do 30%).
- Zagęszczenie gleby (zwłaszcza gleb zwięzłych) ograniczające rozwój i funkcjonowanie systemu korzeniowego może być powodem zmniejszenia plonów roślin (zwłaszcza w latach ekstremalnie suchych i/lub wilgotnych).
- Możliwy wzrost emisji N2O w wyniku zagęszczenia gleby.
- Możliwość postępującego uproszczenia płodozmianu lub uprawy roślin w monokulturze (np. kukurydzy) oraz wzrost liczebności i stopnia porażenia patogenami oraz zmęczenia gleby.
- Zmniejszenie produkcji i obrotu standardowych mineralnych nawozów NPK przez rodzimych producentów i handlowców.
Możliwość szacowania
IB IUNG (monitoring zawartości próchnicy glebowej), IB IOŚ (monitoring emisji CO2 z gleb prawnych), wprowadzenie obowiązku kontroli zawartości próchnicy w glebach uprawnych (laboratoria uczelni rolniczych, instytutów, Stacja Chemiczno-Rolnicza), rejestracja stanu wdrożenia praktyki – ODR.
Możliwość uwzględnienia w metodologii KASHUE
Aktualnie nie istnieje.
Sposób wdrożenia i promocji
Wdrożenie proponowanej praktyki może odbywać się w ramach funkcjonującego Systemu Wzajemnej Zgodności (cross-compliance) zobowiązującego rolników do przestrzegania tzw. wymogów podstawowych w zakresie zarządzania oraz zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, jak również z wykorzystaniem środków II filara WPR. W procesie tym powinny aktywnie uczestniczyć ARiMR, IB IUNG, Stację Chemicznp- Rolniczą, ODR, Izby Rolnicze, Samorządy Regionalne, Zrzeszenia Branżowe i Grupy Producenckie.
Literatura
- Raport roczny projektu badawczego PBS/1/B8/4/2012
- Czarnocki S., Starczewski J. (2008): Porównanie zużycia paliwa i czasu pracy przy kilku alternatywnych technologiach przygotowania roli do siewu. Inżynieria Rolnicza 4 (102): 209-215
- Czarnocki S. (2013): Ocena energetyczna alternatywnych technologii przygotowania roli do siewu jęczmienia ozimego. Inżynieria Rolnicza 3 (146) t.2: 69-75
- Pawlak J. 2012 Zużycie oleju napędowego w rolnictwie polskim. Problemy inżynierii rolniczej 3 (77):57-64
- West T. & Marland G. (2002) A synthesis of carbon sequestration, carbon emissions, and net carbon flux in agriculture: comparing tillage practices in the United States. Agriculture Ecosystems and Environment 91: 217-232.